Fiabilidad y validez del cuestionario Perceived Physical Fitness Scale en población escolar española

e202209073

Autores/as

  • Rocío Carballo Afonso Universidade de Vigo, Facultade de Ciencias da Educación e do Deporte, Departamento de Didácticas Especiais, Campus A Xunqueira. Pontevedra. España.
  • Carlos Ayán Universidade de Vigo, Facultade de Ciencias da Educación e do Deporte, Departamento de Didácticas Especiais, Grupo de Investigación Wellness and Movement, Campus A Xunqueira. Pontevedra. España. / Instituto de Investigación Sanitaria Galicia Sur (IIS Galicia Sur) Sergas-UVIGO. Vigo. España.
  • José Carlos Diz Instituto de Investigación Sanitaria Galicia Sur (IIS Galicia Sur) Sergas-UVIGO. Vigo. España. / Universidade de Vigo, Departamento de Bioloxía Funcional e Ciencias da Saúde. Vigo. España.

Palabras clave:

Condición física, Autopercepción, Cuestionario, Niños, Adolescentes

Resumen

FUNDAMENTOS // Los cuestionarios de autopercepción se consideran una alternativa útil para valorar el nivel de condición física (CF) de una población. Sin embargo, existen muy pocos cuestionarios de este tipo que hayan sido validados en población española. En este estudio se planteó identificar la fiabilidad y validez del cuestionario Perceived Physical Fitness Scale (PPFS) en escolares españoles.
MÉTODOS // Tras un proceso de retrotraducción, se administró el cuestionario PPFS en dos momentos a 722 estudiantes (Primaria, n=207; Secundaria, n=515) para determinar su fiabilidad. Para identificar su validez convergente, se administró la Escala Internacional de Aptitud Física (IFIS) y pruebas de campo de valoración de la CF extraídas de la batería Eurofit. La consistencia interna, la fiabilidad y la validez convergente del cuestionario fueron testadas mediante el alpha de Cronbach, el coeficiente de correlación intraclase y el coeficiente de Pearson.
RESULTADOS // La consistencia interna del PPFS fue aceptable en Primaria (α=0,702) y buena en Secundaria (α=0,888), mientras que la fiabilidad fue pobre en Primaria (CCI=0,490; IC 95% [0,298-0,665]) y buena en Secundaria (CCI=0,797; IC 95% [0,760-0,829]). El PPFS mostró asociaciones estadísticamente significativas con la CF valorada a través de la Eurofit (Primaria; r=0,421; p<0,001 / Secundaria; r=0,533; p<0,001) y con la escala IFIS (Primaria; r=0,356; p<0,001 / Secundaria r=0,792; p<0,001).
CONCLUSIONES // La versión adaptada al castellano del cuestionario PPFS muestra una buena fiabilidad y una adecuada validez convergente a la hora de ser empleada como herramienta de valoración de la propia condición física entre el alumnado de Secundaria. La pobre fiabilidad y débil asociación demostrada con la escala IFIS entre el alumnado de Primaria desaconseja su uso en este nivel educativo.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

Caspersen CJ, Powell KE, Christenson GM. Physical activity, exercise, and physical fitness: definitions and distinctions for health-related research. Public Health Rep. 1985 Mar-Apr;100(2):126-131. PMID: 3920711; PMCID: PMC1424733.

Catley MJ, Tomkinson GR. Normative health-related fitness values for children: analysis of 85347 test results on 9-17-year-old Australians since 1985. Br J Sports Med. 2013 Jan;47(2):98-108. doi: https://www.doi.org/10.1136/bjsports-2011-090218. Epub 2011 Oct 21. PMID: 22021354.

Ortega FB, Ruiz JR, Castillo MJ, Sjöström M. Physical fitness in childhood and adolescence: a powerful marker of health. Int J Obes (Lond). 2008 Jan;32(1):1-11. doi: https://www.doi.org/10.1038/sj.ijo.0803774. Epub 2007 Dec 4. PMID: 18043605.

Myer GD, Faigenbaum AD, Stracciolini A, Hewett TE, Micheli LJ, Best TM. Exercise deficit disorder in youth: a paradigm shift toward disease prevention and comprehensive care. Curr Sports Med Rep. 2013 Jul-Aug;12(4):248-255. doi: https://www.doi.org/10.1249/JSR.0b013e31829a74cd. PMID: 23851413; PMCID: PMC4137789.

Mendoza-Muñoz M, Adsuar JC, Mendoza-Muñoz DM, Polero P, Carlos-Vivas J. Concurrent Validity and Reliability of a Novel Visual Analogue Fitness Perception Scale for Adolescents (FP VAS A). Int J Environ Res Public Health. 2021 Mar 26;18(7):3457. doi: https://www.doi.org/10.3390/ijerph18073457. PMID: 33810455; PMCID: PMC8037782.

Sanchez-Lastra MA, Varela S, Martínez-Aldao D, Ayán C. Questionnaires for assessing self-perceived physical fitness: A systematic review. Exp Gerontol. 2021 Sep;152:111463. doi: https://www.doi.org/10.1016/j.exger.2021.111463. Epub 2021 Jul 1. PMID: 34216744.

Ortega FB, Ruiz JR, España-Romero V, Vicente-Rodriguez G, Martínez-Gómez D, Manios Y, Béghin L, Molnar D, Widhalm K, Moreno LA, Sjöström M, Castillo MJ; HELENA study group. The International Fitness Scale (IFIS): usefulness of self-reported fitness in youth. Int J Epidemiol. 2011 Jun;40(3):701-711. doi: https://www.doi.org/10.1093/ije/dyr039. Epub 2011 Mar 24. PMID: 21441238.

Sánchez-López M, Martínez-Vizcaíno V, García-Hermoso A, Jiménez-Pavón D, Ortega FB. Construct validity and test-retest reliability of the International Fitness Scale (IFIS) in Spanish children aged 9-12 years. Scand J Med Sci Sports. 2015 Aug;25(4):543-551. doi: https://www.doi.org/10.1111/sms.12267. Epub 2014 Jun 18. PMID: 24942050.

Chaput JP, Willumsen J, Bull F, Chou R, Ekelund U, Firth J, Jago R, Ortega FB, Katzmarzyk PT. 2020 WHO guidelines on physical activity and sedentary behaviour for children and adolescents aged 5-17 years: summary of the evidence. Int J Behav Nutr Phys Act. 2020 Nov 26;17(1):141. doi: https://www.doi.org/10.1186/s12966-020-01037-z. PMID: 33239009; PMCID: PMC7691077.

Ayán C, Fernández-Villa T, Duro A, Molina de la Torre A. Reliability and Validity of a Questionnaire for Assessing Self-Perceived Health-Related Fitness in Spanish Children. Span J Psychol. 2020 Jul 1;23:e25. doi: https://www.doi.org/10.1017/SJP.2020.27. PMID: 32605669.

Babic MJ, Morgan PJ, Plotnikoff RC, Lonsdale C, White RL, Lubans DR. Physical activity and physical self-concept in youth: systematic review and meta-analysis. Sports Med. 2014 Nov;44(11):1589-1601. doi: https://www.doi.org/10.1007/s40279-014-0229-z. PMID: 25053012.

Fraile-Aranda A, Catalina Sancho J. Diferencias en autoconcepto físico en escuelas de primaria y secundaria. Lúdica Pedagógica 2 (2013): 93-102.

Abadie BR. Construction and validation of a perceived physical fitness scale. Percept Mot Skills. 1988 Dec;67(3):887-892. doi: https://www.doi.org/10.2466/pms.1988.67.3.887. PMID: 3226844.

Zamani Sani SH, Fathirezaie Z, Brand S, Pühse U, Holsboer-Trachsler E, Gerber M, Talepasand S. Physical activity and self-esteem: testing direct and indirect relationships associated with psychological and physical mechanisms. Neuropsychiatr Dis Treat. 2016 Oct 12;12:2617-2625. doi: https://www.doi.org/10.2147/NDT.S116811. PMID: 27789950; PMCID: PMC5068479.

George D, Mallery P. SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference. 11.0 update. (4th ed). Boston: Allyn & Bacon; (2003). 63 p.

Portney LG, Watkins MP. Foundations of clinical research: Applications to practice (2nd ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall Health; (2000).

Chan YH. Biostatistics 104: correlational analysis. Singapore Med J. 2003 Dec;44(12):614-619. PMID: 14770254.

Lohbeck A, Tietjens M, Bund A. A short German Physical-Self-Concept Questionnaire for elementary school children (PSCQ-C): Factorial validity and measurement invariance across gender. J Sports Sci. 2017 Sep;35(17):1691-1696. doi: https://www.doi.org/10.1080/02640414.2016.1230226. Epub 2016 Sep 12. PMID: 27617355.

Lamb, KL, Haworth, WB (1998). Self-Perceived Fitness Amongst Adolescent Schoolboys. European Journal of Physical Education, 1998. 3(2), 167–177.

Alvarez-Pitti J, Casajús Mallén JA, Leis Trabazo R, Lucía A, López de Lara D, Moreno Aznar LA, Rodríguez Martínez G. Ejercicio físico como «medicina» en enfermedades crónicas durante la infancia y la adolescencia [Exercise as medicine in chronic diseases during childhood and adolescence]. An Pediatr (Engl Ed). 2020 Mar;92(3):173.e1-173.e8. Spanish. doi: https://www.doi.org/10.1016/j.anpedi.2020.01.010. Epub 2020 Feb 13. PMID: 32061527.

Jiménez Flores P, Jiménez Cruz A, Bacardi Gascón M. Insatisfacción con la imagen corporal en niños y adolescentes: revisión sistemática [Body-image dissatisfaction in children and adolescents: a systematic review]. Nutricion hospitalaria, 2017; 34(2), 479-489.

Olsson SJG, Ekblom‐Bak E, Ekblom B, Kallings LV, Ekblom Ö, Börjesson M. (2018). Association of perceived physical health and physical fitness in two Swedish national samples from 1990 and 2015. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 28(2), 717-724

Maâmouri L, Brisswalter J, Jeddi R, Legros P. (2007). Self-perception of health and fitness among French and Tunisian men and women. Perceptual and Motor Skills, 105(1), 227-235

Sollerhed AC, Apitzsch E, Råstam L, Ejlertsson G. (2008). Factors associated with young children’s self-perceived physical competence and self-reported physical activity. Health Education Research, 23(1), 125-136.

Jáuregui-Lobera I, Iglesias Conde A, Sánchez Rodríguez J, Arispon Cid J, Andrades Ramírez C, Herrero Martín G, Bolaños-Ríos P. (2018). Self-perception of weight and physical fitness, body image perception, control weight behaviors and eating behaviors in adolescents. Nutricion hospitalaria, 35(5), 1115-1123. https://www.doi.org/10.20960/nh.1726

Descargas

Publicado

27-09-2022 — Actualizado el 29-02-2024

Versiones

Cómo citar

1.
Carballo Afonso R, Ayán C, Diz JC. Fiabilidad y validez del cuestionario Perceived Physical Fitness Scale en población escolar española: e202209073. Rev Esp Salud Pública [Internet]. 29 de febrero de 2024 [citado 26 de mayo de 2024];96:14 páginas. Disponible en: https://ojs.sanidad.gob.es/index.php/resp/article/view/289

Artículos más leídos del mismo autor/a