Barreras y motivaciones percibidas por adolescentes en relación con la actividad física. Estudio cualitativo a través de grupos de discusión

e201908047

Autores/as

  • Isabel Fernández-Prieto Departamento de Fisioterapia de la Facultad de Ciencias de la Salud Blanquerna. Universitat Ramon Llull. Barcelona. España.
  • Maria Giné-Garriga Departamento de Ciencias del Deporte de la Facultad de Psicología. Ciencias de la Educación y del Deporte Blanquerna. Universitat Ramon Llull. Barcelona. España.
  • Olga Canet Vélez Departamento de Enfermería de la Facultad de Ciencias de la Salud Blanquerna. Universitat Ramon Llull. Barcelona. España.

Palabras clave:

Adolescente, Actividad Física, Investigación cualitativa, Motivación, Barreras

Resumen

Fundamentos: Adquirir el hábito de realizar actividad física de forma habitual en adolescentes ha demostrado tener efectos positivos en la prevención de enfermedades y en el mantenimiento de la salud física y psicológica. El objetivo del estudio fue explorar aspectos relacionados con la actividad física de los adolescentes, para identificar así las barreras y las motivaciones de la práctica habitual.

Sujetos y métodos: Investigación cualitativa de diseño fenomenológico explicativo. La información se obtuvo a través de la realización de cuatro Grupos de Discusión con: a) profesionales expertos (6 participantes); b) adolescentes de ambos sexos (10 participantes); c) mujeres adolescentes (6 participantes); d) hombres adolescentes (9 participantes).

Resultados: Se detectaron barreras percibidas y motivaciones en todos los grupos de adolescentes, aportando un total de 104 unidades de análisis. El grupo de expertos incidió en la necesidad de implicar a la familia, la escuela, y a los agentes que rodean a los adolescentes. Los adolescentes mostraron barreras relacionadas con las incompatibilidades por falta de tiempo, la participación en actividades de ocio y la desmotivación por actividades rutinarias e impuestas (37; 35,5%). La motivación se relacionó con la participación en deportes de equipo y la influencia positiva de los amigos (28; 28%). Las chicas, además, mostraron preocupación por su imagen corporal y la alimentación (39; 37,5%).

Conclusiones: Se identifican barreras en el entorno más próximo del adolescente, dentro del trío familia, amigos y escuela. Las motivaciones se vinculan a componentes sociales y multiculturales. Dentro de este colectivo, es prioritario impulsar actividades que incluyan el deporte en equipo y el soporte social.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

Costa-Tutusaus L, Guerra-Balic M. Development and psychometric validation of a scoring questionnaire to assess healthy lifestyles among adolescents in Catalonia. BMC Public Health. 2015;16(1).

Warburton DE. Health benefits of physical activity: the evidence. Canadian Medical Association Journal. 2006;174(6):801-9.

Janssen I, Leblanc AG. Systematic review of the health benefits of physical activity and fitness in school-aged children and youth. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity. 2010;7(1):40.

Rauner A, Mess F, Woll A. The relationship between physical activity, physical fitness and overweight in adolescents: a systematic review of studies published in or after 2000. BMC Pediatrics. 2013Jan;13(1).

Rangul V, Bauman A, Holmen TL, Midthjell K. Is physical activity maintenance from adolescence to young adulthood associated with reduced CVD risk factors, improved mental health and satisfaction with life: the HUNT Study, Norway. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity. 2012;9(1):144.

Eime RM, Young JA, Harvey JT, Charity MJ, Payne WR. A systematic review of the psychological and social benefits of participation in sport for children and adolescents: informing development of a conceptual model of health through sport. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity. 2013;10(1):98.

World Health Organization. Recomendaciones Mundiales sobre Actividad Física para la Salud. Geneva WHO Libr Cat [Internet]. 2010;(Completo):1–58. Available from: http://scholar.google.com/scholar?hl=en&btnG=Search&q=intitle:Recomendaciones+Mundiales+sobre+actividad+F?sica+para+la+salud#4nhttp://whqlibdoc.who.int/publications/2010/9789243599977_spa.pdf.

Prevalence of insufficient physical activity [Internet]. World Health Organization. World Health Organization; 2018. Available from: http://www.who.int/gho/ncd/risk_factors/physical_activity_text/en/.

Mercedes M, Sebastián V, Latorre MA, Sánchez E, Doctor En I, Profesor E. Encuesta Nacional de Salud España 2011/12. Inf monográficos. 2014;1–82. Available from: https://www.mscbs.gob.es/estadEstudios/estadisticas/encuestaNacional/encuestaNac2011/informesMonograficos/Act_fis_desc_ocio.4.pdf.

Generalitat de Catalunya, Departament de Salut. Informe dels principals resultats 2015. Enquesta de Salut de Catalunya. 2016. 99 p.Avalaible from: http://salutweb.gencat.cat/web/.content/_departament/estadistiques-sanitaries/enquestes/Enquesta-de-salut-de-Catalunya/Resultats-de-lenquesta-de-salut-de-Catalunya/documents/presentacio_resultats_esca_2015.pdf .

Trigwell J, Murphy RC, Cable NT, Stratton G, Watson PM. Parental views of children’s physical activity: a qualitative study with parents from multi-ethnic backgrounds living in England. BMC Public Health. 2015Feb;15(1).

Pawlowski CS, Tjørnhøj-Thomsen T, Schipperijn J, Troelsen J. Barriers for recess physical activity: a gender specific qualitative focus group exploration. BMC Public Health. 2014;14:639.

Finger JD, Mensink GBM, Banzer W, Lampert T, Tylleskär T. Physical activity, aerobic fitness and parental socio-economic position among adolescents: the German Health Interview and Examination Survey for Children and Adolescents 2003–2006 (KiGGS). International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity. 2014;11(1):43.

Fernández I, Canet O, Giné-Garriga M. Assessment of physical activity levels, fitness and perceived barriers to physical activity practice in adolescents: cross-sectional study. European Journal of Pediatrics. 2016;176(1):57–65.

Sampieri CH. METODOLOGIA DE LA INVESTIGACION (5ª ED.) [Internet]. Available from: http://www.casadellibro.com/libro-metodologia-de-la-investigacion-5-ed-incluye-cd-rom/9786071502919/1960006.

Berge JM, Wall M, Larson N, Loth KA, Neumark-Sztainer D. Family Functioning: Associations With Weight Status, Eating Behaviors, and Physical Activity in Adolescents. Journal of Adolescent Health. 2013;52(3):351–7.

Niermann CYN, Kremers SPJ, Renner B, Woll A. Family health climate and adolescents’ physical activity and healthy eating: A cross-Sectional study with mother-father-adolescent triads. PLoS One. 2015;10(11).

Erkelenz N, Kobel S, Kettner S, Drenowatz C, Steinacker JM. Parental activity as influence on children’s BMI percentiles and physical activity. J Sport Sci Med. 2014;13(3):645–50.

Folgar MI, Juan FR, Boubeta AR. Variables predictoras del abandono de la práctica físico-deportiva en adolescentes. (Predictor variables of the dropping out of physical sport activity by teenagers). Cultura_Ciencia_Deporte. 2013Jan;8(23):93–102.

Revuelta L, Esnaola I. Clima familiar deportivo y autoconcepto físico en la adolescencia. European Journal of Education and Psychology. 2011Jan;4(1):19.

Hearst MO, Wang Q, Grannon K, Davey CS, Nanney MS. It Takes a Village: Promoting Parent and Family Education on Healthy Lifestyles for Minnesota Secondary Students. Journal of School Health. 2016Apr;87(1):55–61.

Ponce-de-León-Elizondo A, Ruiz-Omeñaca JV, Valdemoros-San-Emeterio M, Sanz Arazuri E. Validación de un cuestionario sobre valores en los deportes de equipo en contextos didácticos. Universitas Psychologica. 2014;13(3).

Kulig K, Brener ND, Mcmanus T. Sexual Activity and Substance Use Among Adolescents by Category of Physical Activity Plus Team Sports Participation. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine. 2003Jan;157(9):905.

Choi HS, Johnson B, Kim YK. Children’s Development Through Sports Competition: Derivative, Adjustive, Generative, and Maladaptive Approaches. Quest. 2014;66(April):191–202.

Eime R, Payne W, Casey M, Harvey J, Bellamy M, Maher S. Transition in participation in sport and physical activity for rural adolescent girls. Journal of Science and Medicine in Sport. 2009;12.

Yungblut HE, Schinke RJ, McGannon KR. Views of adolescent female youth on physical activity during early adolescence. J Sports Sci Med [Internet]. 2012;11(1):39–50. Available from: http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=3737842&tool=pmcentrez&rendertype=abstract.

Eime RM, Casey MM, Harvey JT, Sawyer NA, Symons CM, Payne WR. Socioecological factors potentially associated with participation in physical activity and sport: A longitudinal study of adolescent girls. J Sci Med Sport. 2015;18(6).

Baena ACM, Chillón P, Martín-Matillas M, López IP, Castillo R, Zapatera B, et al. Motives of doprout and non practice physical activity and sport in spanish adolescents: The avena study. Cuad Psicol del Deport. 2012;12(1):45–54.

Babic MJ, Morgan PJ, Plotnikoff RC, Lonsdale C, White RL, Lubans DR. Physical Activity and Physical Self-Concept in Youth: Systematic Review and Meta-Analysis. Sports Medicine. 2014;44(11):1589–601.

Fernández-Bustos JG, González-Martí I, Contreras O, Cuevas R. Relación entre imagen corporal y autoconcepto físico en mujeres adolescentes. Rev Latinoam Psicol. 2015;47(1):25–33.

Francisco R, Espinoza P, González ML, Penelo E, Mora M, Rosés R, et al. Body dissatisfaction and disordered eating among Portuguese and Spanish adolescents: The role of individual characteristics and internalisation of sociocultural ideals. Journal of Adolescence. 2015;41:7–16.

Mask L, Blanchard CM. The effects of “thin ideal” media on women’s body image concerns and eating-related intentions: The beneficial role of an autonomous regulation of eating behaviors. Body Image. 2011;8(4):357–65.

Bell BT, Dittmar H. Does Media Type Matter? The Role of Identification in Adolescent Girls’ Media Consumption and the Impact of Different Thin-Ideal Media on Body Image. Sex Roles. 2011;65(7):478–90.

Carmona J, Tornero-Quiñones I, Sierra-Robles Á. Body image avoidance behaviors in adolescence: A multilevel analysis of contextual effects associated with the physical education class. Psychol Sport Exerc. 2015;16(P3):70–8.

Tiggemann M, Slater A. NetGirls: The internet, facebook, and body image concern in adolescent girls. Int J Eat Disord. 2013;46(6):630–3.

Schweitzer J. Accountability in the 2015 Global Strategy for Women’s, Children’s and Adolescents’ Health. TT. Bmj [Internet]. 2015;351 Suppl:h4248. Available from: http://www.bmj.com/content/bmj/351/bmj.h4248.full.pdf.

Descargas

Publicado

12-08-2019

Cómo citar

1.
Fernández-Prieto I, Giné-Garriga M, Canet Vélez O. Barreras y motivaciones percibidas por adolescentes en relación con la actividad física. Estudio cualitativo a través de grupos de discusión: e201908047. Rev Esp Salud Pública [Internet]. 12 de agosto de 2019 [citado 17 de mayo de 2025];93:12 páginas. Disponible en: https://ojs.sanidad.gob.es/index.php/resp/article/view/1204

Número

Sección

Originales

Categorías